Η ενδοσκοπική ή αρθροσκοπική τενοτομή του λαγονοψοΐτη λόγω προστριβής μετά από ολική αρθροπλαστική ισχίου. Μία προοπτική πολυκεντρική μελέτη 64 περιπτώσεων ασθενών

Η επώδυνη ολική αρθροπλαστική ισχίου αποτελεί ένα σοβαρό και δυσδιάγνωστο πρόβλημα στην ορθοπεδική.  Στις περισσότερες περιπτώσεις ο πόνος σε ασθενή με ολική αρθροπλαστική προκαλείται από την χαλάρωση ενός από τα δύο υλικά, δηλαδή του μηριαίου στειλεού ή της κοτυλιαίας πρόθεσης.   Στις περισσότερες τέτοιες περιπτώσεις η διάγνωση μπορεί να γίνει με απεικονιστικά μέσα, όπως απλές ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, ή σπινθηρογράφημα οστών.  Όμως σε κάποιες περιπτώσεις ο πόνος μπορεί να προκαλείται από άλλα αίτια που είναι λιγότερο συνηθισμένα, ένα από τα οποία είναι η προστριβή με τον τένοντα του λαγονοψοΐτη.

Ο τένοντας του λαγονοψοΐτη είναι η κατάληψη ενός αρκετά μεγάλου και ισχυρού καμπτήρα του ισχίου.  Η ανατομική του μυός είναι τέτοια που ουσιαστικά έχει μία πορεία ακριβώς μπροστά από την άρθρωση του ισχίου.  Έτσι, ο μυς αυτός έρχεται σε στενή επαφή με την άρθρωση. 

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία ολοένα και περισσότερο αυξανόμενη τάση για τη χρήση μεγάλου μεγέθους προθέσεων στην ολική αρθροπλαστική ισχίου.  Ο λόγος είναι ότι η χρήση μίας μεγάλης διαμέτρου κεφαλής, η οποία προσαρμόζεται σε μία ανάλογου μεγέθους πρόθεση της κοτύλης, παρουσιάζει σημαντικά μικρότερα ποσοστά εξαρθρήματος.  Έτσι, η χρήση προθέσεων με τέτοιες διαστάσεις αυξάνεται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.  Ωστόσο, λόγω της μεγάλου διαμέτρου των υλικών είναι περισσότερο πιθανό αυτά να έρχονται σε μεγαλύτερη επαφή με τα πρόσθια στοιχεία της άρθρωσης του ισχίου, με το κυριότερο να είναι ο τένοντας του λαγονοψοΐτη. 

Γενικά, είναι δύσκολο να αποδειχτεί ότι ο πόνος στην ολική αρθροπλαστική ισχίου έχει ως αίτιο την προστριβή με τον τένοντα του λαγονοψοΐτη.  Η διάγνωση βασίζεται περισσότερο σε κλινικά στοιχεία αλλά και σε συμπληρωματικές απεικονιστικές εξετάσεις.  Σε τέτοιες περιπτώσεις έχει προταθεί η τενοτομή του λαγονοψοΐτη ώστε να αρθεί το αίτιο του πόνου.  Σε πολλά κέντρα παγκοσμίως διενεργείται τέτοια θεραπεία σε ανάλογες περιπτώσεις χωρίς να υπάρχει μία συστηματική καταγραφή των αποτελεσμάτων.  Λίγες μόνο μελέτες έχουν εκτιμήσει τα αποτελέσματα της ανοικτής ή ενδοσκοπικής – αρθροσκοπικής τενοτομής του λαγονοψοΐτη.

Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Orthopaedic Traumatology and Surgical Research” έγινε προσπάθεια να επιβεβαιωθεί η υπόθεση ότι η ενδοσκοπική- αρθροσκοπική τενοτομή του λαγονοψοΐτη μπορεί να παράσχει γρήγορη ανακούφιση από τον πόνο και παρουσιάζει μικρά ποσοστά επιπλοκών. 

Η προοπτική αυτή πολυκεντρική μελέτη συμπεριελάμβανε 63 περιπτώσεις ενδοσκοπικής ή αρθροσκοπικής τενοτομής λόγω προστριβής μεταξύ της κοτυλιαίας πρόθεσης και του τένοντα του λαγονοψοΐτη, που πραγματοποιήθηκαν σε οκτώ διαφορετικά νοσοκομεία.  Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης ήταν οι οκτώ μήνες, με ελάχιστο χρονικό διάστημα αυτό των έξι μηνών και καμία απώλεια ασθενή στην παρακολούθηση.  Κατά την παρακολούθηση εκτιμήθηκε η βαθμολογία της κλίμακας αξιολόγησης του ισχίου Oxford, η υποκειμενική ικανοποίηση του ασθενή, ο πρόσθιος πόνος και η ισχύς του λαγονοψοΐτη.  Επίσης, καταγράφηκαν όλες οι επιπλοκές και οι προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις. 44% των ασθενών ακολούθησε ένα πρωτόκολλο αποκατάστασης. 

Κατά την τελευταία αξιολόγηση, το 92% των ασθενών ανέφερε ανακούφιση από τα συμπτώματα.  Η κλίμακα της Οξφόρδης, η μυϊκή ισχύς και ο πόνος κατά την κάμψη του ισχίου έδειξαν σημαντική βελτίωση.  Το ποσοστό επιπλοκών ήταν 3,2% με πλήρη θεραπεία όμως όλων των περιπτώσεων.  Η μέση διαμονή στο νοσοκομείο ήταν 0,8 νύχτες.  Σε δύο περιπτώσεις η αρθροσκόπηση ανέδειξε μετάλλωση, δίνοντας την ένδειξη για αναθεώρηση και αλλαγή της κοτυλιαίας πρόθεσης.  Ο μοναδικός παράγοντας πρόβλεψης ήταν η προεξοχή της κοτυλιαίας πρόθεσης στην λοξή ακτινογραφία.  Η αποκατάσταση βελτίωσε σημαντικά τη μυϊκή ισχύ. 

Οι συγγραφείς της μελέτης συμπέραναν ότι η ενδοσκοπική ή αρθροσκοπική τενοτομή για την προστριβή μεταξύ της κοτυλιαίας πρόθεσης και του τένοντα του λαγονοψοΐτη μετά από ολική αρθροπλαστική ισχίου ανακουφίζει σημαντικά από τον πρόσθιο πόνο σε περισσότερο από το 92% των περιπτώσεων.   Το χαμηλό ποσοστό των επιπλοκών καθιστά τη θεραπευτική αυτή επιλογή θεραπεία εκλογής σε περιπτώσεις αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής.  Η αρθροσκόπηση επίσης, μπορεί να επανακαθορίσει τη διάγνωση σε περιπτώσεις με παθολογία της τεχνητής άρθρωσης.  Η προβολή της κοτυλιαίας πρόθεσης στην προεγχειρητική λοξή προβολή αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο πρόβλεψης που μπορεί να καθοδηγήσει στη θεραπεία.

Πηγή: Guicherd W, Bonin N, T Gicquel, Gedouin JE, Flecher X, M Wettstein, Thaunat M, Prevost N, Ollier E, May O; French-speaking Arthroscopy Society.  Endoscopic or arthroscopic iliopsoas tenotomy for iliopsoas impingement followingtotal hip replacement. A prospective multicenter 64-case series.  Orthop Traumatol Surg Res. 2017.