Ο επιχείλιος χόνδρος της κοτύλης και η καθοριστική συμβολή του στην άρθρωση του ισχίου

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Ο επιχείλιος χόνδρος της κοτύλης αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο της άρθρωσης του ισχίου. Αν και διαθέτει λεπτή δομή συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην εύρυθμη λειτουργία αλλά και μακροβιότητα της άρθρωσης. Η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης είναι συχνότατο εύρημα κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης ισχίου. Αυτή μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής. Η σημασία της ρήξης έγκειται στο ότι προκαλεί σημαντική συμπτωματολογία στον ασθενή, αλλά και στο ότι αποτελεί δυνητικά το έναυσμα για την περαιτέρω φθορά του ισχίου, δηλαδή την οστεοαρθρίτιδα.

Αν μελετήσει κανείς τον επιχείλιο χόνδρο της κοτύλης σε μεγέθυνση, θα παρατηρήσει ότι αυτός ουσιαστικά αποτελεί την ανατομική συνέχεια του αρθρικού χόνδρου (εικόνα). Έτσι, το σύμπλεγμα αρθρικός – επιχείλιος χόνδρος λειτουργεί ως μία ενιαία επιφάνεια για την σωστή επαλληλία μεταξύ μηριαίας κεφαλής και κοτύλης. Για τον λόγο αυτό, οποιαδήποτε βλάβη στον επιχείλιο χόνδρο έχει επίπτωση και στην δομή του αρθρικού χόνδρου και δευτεροπαθώς στην συνολική λειτουργία της άρθρωσης.

Σε κάθετη διατομή ο επιχείλιος χόνδρος φαίνεται να έχει τριγωνικό σχήμα, με τη βάση του να προσφύεται στον οστικό δακτύλιο της κοτύλης και στον αρθρικό χόνδρο, ενώ η κορυφή του βρίσκεται ελεύθερη. Σε πολλές περιπτώσεις τμήμα της οστικής πρόσφυσης εισέρχεται βαθειά στην μάζα του επιχειλίου χόνδρου. Εμφανίζει δύο επιφάνειες, την αρθρική, η οποία έρχεται συνεχώς σε επαφή με την μηριαία κεφαλή, και την θυλακική, η οποία σχηματίζει την περικοτυλιαία αύλακα μαζί με την μία πλευρά του θυλάκου. Η σύσταση του επιχειλίου χόνδρου είναι ινοχόνδρινη. Μελέτες έχουν δείξει ότι αποτελείται από πυκνές δεσμίδες ινών κολλαγόνου, μοιάζοντας ιστολογικά με σύνδεσμο. Στην αρθρική επιφάνεια έχουν παρατηρηθεί χονδροκύτταρα, ενώ στην μάζα του ινοκύτταρα. Το όριο μεταξύ του επιχειλίου και αρθρικού χόνδρου, η λεγόμενη μεταβατική ζώνη (transitional zone), αποτελεί το περισσότερο ευαίσθητο σημείο της εσωτερικής επιφάνειας της κοτύλης, και γι αυτό υφίσταται τραυματισμούς, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή.

Η αρθροσκοπική του εμφάνιση ποικίλει από άτομο σε άτομο, τόσο από πλευράς διαστάσεων, όσο και σχήματος. Ωστόσο, ο πρόσθιος επιχείλιος χόνδρος έχει πάντα βασικές μορφολογικές διαφορές με τον οπίσθιο, όντας περισσότερο πλατύς και μεγαλύτερου πάχους, ενώ είναι και περισσότερο ευάλωτος σε ρήξεις. Η καλή γνώση της ανατομίας του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης είναι βασικό στοιχείο για την αρθροσκοπική θεραπεία των βλαβών του, είτε με μερική εκτομή και ομαλοποίηση είτε προτιμότερα, και όπου αυτό είναι εφικτό, με συρραφή και σταθεροποίηση, ώστε να εξασφαλιστεί η βελτίωση των συμπτωμάτων από τον ασθενή αλλά και να αποφευχθεί η περαιτέρω εκφύλιση της άρθρωσης.

Βιβλιογραφία

1. Tzaveas A, Villar R: The Open Sports Medicine Journal January 2010;4(1):64-74.

2. Grant AD, Sala DA, Davidovitch RI. The labrum: structure, function, and injury with femoro-acetabular impingement. J Child Orthop. 2012 Oct;6(5):357-72.

3. Harris JD. Hip labral repair: options and outcomes. Curr Rev Musculoskelet Med. 2016 Dec;9(4):361-367.

Διαβάστε ακόμα περισσότερα για την ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης και τη θεραπεία της.