Αρθροσκόπηση ισχίου | Dr. Αλέξανδρος Π. Τζαβέας
Επιστροφή

Αρθροσκόπηση ισχίου

Η αρθροσκόπηση ισχίου είναι μία ελάχιστης παρεμβατικότητας τεχνική με την οποία ο ορθοπαιδικός χειρουργός έχει τη δυνατότητα της επισκόπησης στο εσωτερικό της άρθρωσης του ισχίου (γοφός) αλλά και της θεραπείας ενός μεγάλου αριθμού παθήσεων. Η χειρουργική αυτή επέμβαση διενεργείται μέσω πολύ μικρών τομών γύρω από το ισχίο από τις οποίες εισάγονται η κάμερα και τα εργαλεία. Δυστυχώς η μέθοδος αυτή έπεσε σε δυσμένεια από την ορθοπαιδική κοινότητα για πολλά χρόνια, και η αιτία ήταν η έλλειψη εξειδικευμένων εργαλείων αλλά και μεθόδων για την πραγματοποίησή της. Έτσι, στο παρελθόν είχε θεωρηθεί μία πολύ δύσκολη έως αδύνατη τεχνική.

Αρθροσκόπηση ισχίου: Μία σχεδόν αναίμακτη τεχνική

Εάν κανείς κοιτάξει μία ακτινογραφία ισχίου, θα παρατηρήσει γρήγορα ότι για να γίνει η εισαγωγή ενός εργαλείου στο κενό μεταξύ των δύο οστών που σχηματίζουν την άρθρωση - το μηριαίο και η κοτύλη - θα ήταν μία αρκετά επίπονη, ή αδύνατη διαδικασία. Επίσης, η άρθρωση του ισχίου βρίσκεται αρκετά βαθιά στο σώμα, σε αντίθεση με τις αρθρώσεις του γόνατος και του ώμου. Επιπλέον, περιβάλλεται από ένα παχύ στρώμα μυών, τενόντων, θυλάκου και υμένα. Αυτό οδήγησε τον Dr Burman, το 1931, να γράψει ότι η αρθροσκόπηση ισχίου είναι κάτι το αδύνατο. Η άποψη αυτή επικράτησε στη διεθνή βιβλιογραφία για πολλά χρόνια. Σήμερα όλα τα παραπάνω εμπόδια έχουν ξεπεραστεί με τη χρήση λεπτών και επιμηκυμένων εργαλείων, βελτιωμένων καμερών καθώς και τη χρήση τεχνικών για σωστή και ασφαλή τοποθέτηση του ασθενή και έλξη του ισχίου. Η πρόοδος στην τεχνολογία των εργαλείων επέτρεψε την ευκολότερη πρόσβαση στην άρθρωση του ισχίου και την πραγματοποίηση πολλών αποτελεσματικών τεχνικών που θεραπεύουν ποικίλα προβλήματα της άρθρωσης. Αυτός είναι ο λόγος που η αρθροσκόπηση ισχίου διεξάγεται μόνο από εξειδικευμένους ορθοπαιδικούς χειρουργούς, καθώς η εκπαίδευση στην τεχνική αυτή απαιτεί μία μεγάλη καμπύλη μαθήσεως. Σήμερα, η αρθροσκόπηση ισχίου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της χειρουργικής του ισχίου και βοηθά ασθενείς στην εξάλειψη του πόνου, την αύξηση της κινητικότητας και στην καθυστέρηση μιας πιθανής αρθροπλαστικής ισχίου στο μέλλον.

Αρθροσκόπηση ισχίου: Μία χειρουργική επέμβαση διάσωσης του ισχίου

Η αρθροσκόπηση ισχίου έχει επίσης περιγραφεί ως μία χειρουργική επέμβαση διάσωσης του ισχίου, καθώς με τη μέθοδο αυτή ο χειρουργός σέβεται και διατηρεί τις περισσότερες δομές της φυσιολογικής άρθρωσης, και σε μερικές περιπτώσεις προσπαθεί να τροποποιήσει τις δομές ώστε αυτές να μοιάζουν περισσότερο με ένα πλήρως υγιές ισχίο, ειδικά σε περιπτώσεις με εκ γενετής ανωμαλίες (συνήθως αφορά το διαφορετικό σχήμα οστών εκ γενετής). Αυτό καθιστά την τεχνική πολύ διαφορετική από την αρθροπλαστική του ισχίου, με την οποία αφαιρείται ολόκληρη η άρθρωση και αντικαθίσταται με μία τεχνητή. Στα πρώτα χρόνια εφαρμογής της αρθροσκόπησης ισχίου μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει την τεχνική για διαγνωστικούς μόνο λόγους. Ο χειρουργός είχε τη δυνατότητα μόνο να παρατηρήσει τις παθολογικές καταστάσεις εντός της άρθρωσης. Στις μέρες μας η τεχνική μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο για διαγνωστικούς αλλά και για θεραπευτικούς λόγους.

Αρθροσκόπηση ισχίου
Εικόνα 1: Η διάταξη του χειρουργείου κατά την αρθροσκόπηση ισχίου. Όλη η διαδικασία διενεργείται μέσω 3 μικρών οπών. Ο χειρουργός εργάζεται με λεπτά εργαλεία παρακολουθώντας τα ανατομικά στοιχεία σε μεγέθυνση, μέσω τηλεόρασης.

Μία ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης είναι ίσως η πιο συχνή αιτία χρόνιου πόνου στο ισχίο. Ο επιχείλιος χόνδρος της κοτύλης είναι μία δομή μαλακών μορίων, και αποτελεί την επέκταση του αρθρικού χόνδρου. Ο ρόλος του είναι η αύξηση της επιφάνειας της κοτύλης συνολικά και η δράση «στεγανοποίησης» της άρθρωσης με την επαφή του με την μηριαία κεφαλή. Παίζει σημαντικό ρόλο στην εμβιομηχανική του ισχίου. Επίσης, έχει και προστατευτικό ρόλο στον αρθρικό χόνδρο της κοτύλης. Αυτό υποδηλώνει ότι μία κάκωση ή ρήξη στον επιχείλιο χόνδρο μπορεί να βάλει σε κίνδυνο τον αρθρικό χόνδρο, με απώτερο αποτέλεσμα την επιπλέον βλάβη και φθορά της άρθρωσης συνολικά. Ευτυχώς, μία ρήξη του επιχειλίου χόνδρου προκαλεί σημαντική συμπτωματολογία και φέρνει τον ασθενή γρήγορα στον ορθοπαιδικό. Με την αρθροσκόπηση ισχίου μπορεί να επιδιορθωθεί το πρόβλημα με ομαλοποίηση, μερική εκτομή και καθαρισμό ή ακόμη και συρραφή του επιχειλίου χόνδρου με αρθροσκοπικά ράμματα.

Αρθροσκόπηση Ισχύου: Ρήξη επιχειλίου χόνδρου
Εικόνα 2: Η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης συμβαίνει συνήθως στην πρόσθια μοίρα της.

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση είναι ένα ακόμη αίτιο χρόνιου πόνου στο ισχίο. Η κατάσταση αυτή μπορεί να περιγραφεί ως η ανωμαλία στο σχήμα είτε της μηριαίας κεφαλής είτε της παρυφής της κοτύλης, που προκαλείται ουσιαστικά από την περίσσεια οστού που υπάρχει σε κάποιες περιοχές τους. Στην πρώτη περίπτωση, με περίσσεια οστού στην μηριαία κεφαλή, η κατάσταση ονομάζεται μηροκοτυλιαία πρόσκρουση τύπου CAM, ενώ στη δεύτερη, με περίσσεια στην παρυφή της κοτύλης, η κατάσταση ονομάζεται μηροκοτυλιαία πρόσκρουση τύπου PINCER. Είναι πολύ συνηθισμένο οι δύο αυτές καταστάσεις να συνυπάρχουν στους ασθενείς. Πάντως, οποιαδήποτε κατάσταση κι αν υπάρχει το αποτέλεσμα είναι η σύνθλιψη του επιχειλίου χόνδρου ανάμεσα στις δύο αυτές περιοχές κατά τις ακραίες κινήσεις του ισχίου, που μπορεί να οδηγήσει και στη ρήξη του μακροπρόθεσμα. Η θεραπεία των καταστάσεων αυτών είναι η αφαίρεση της περίσσειας του οστού αρθροσκοπικά με ειδικά εργαλεία (σβουράκια) και διαμόρφωση των επιφανειών κατά τέτοιο τρόπο που να μοιάζει και πάλι με την φυσιολογική ανατομία.


Εικόνα 3: Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση αποτελεί συχνό αίτιο πόνου στο ισχίο. Η βλάβη μπορεί να αφορά την μηριαία κεφαλή (αριστερή εικόνα) ή την παρυφή της κοτύλης (δεξιά εικόνα).

Πολλές ακόμη καταστάσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με αρθροσκόπηση ισχίου, ονομαστικά αναφέρονται η ύπαρξη ελεύθερων ή ξένων σωματίων, η λοίμωξη του ισχίου, οι χόνδρινες βλάβες, η οστεοχονδρίτιδα, η πρώιμη οστεοαρθρίτιδα, οι κακώσεις του στρογγύλου συνδέσμου, η υμενίτιδα, η λαχνοοζώδης υμενίτιδα, η υμενική οστεοχονδρομάτωση, η άσηπτη νέκρωση της μηριαίας κεφαλής και η επώδυνη αρθροπλαστική ισχίου. Επιπρόσθετα, με την αρθροσκοπική μέθοδο μπορούν να διορθωθούν προβλήματα που εντοπίζονται στην εξωαρθρική περιοχή γύρω από το ισχίο, δηλαδή την εξωαρθρική παθολογία που περιλαμβάνει την τροχαντηρίτιδα, την τενοντίτιδα του λαγονοψοίτη, το κροτούν ισχίο, το σύνδρομο της λαγονοκνημιαίας ταινίας, την πίεση του ισχιακού νεύρου και την ισχιομηριαία πρόσκρουση. Η αρθροσκόπηση ισχίου είναι μία χειρουργική επέμβαση ημερήσιας νοσηλείας, και μόνο σε μερικές περιπτώσεις οι ασθενείς αναγκάζονται να παραμείνουν στην κλινική για μία ημέρα. Η τεχνική διαρκεί περίπου 1 έως 3 ώρες και γίνεται μέσω 2 έως 3 μικρών οπών στην πλάγια περιοχή του ισχίου. Ο ασθενής μπορεί να βαδίσει και να ανεβοκατέβει τις σκάλες την ίδια μέρα του χειρουργείου, ενώ γενικά η διαδικασία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ανώδυνη. Μετεγχειρητικά οι ασθενείς βρίσκονται υπό παρακολούθηση από φυσιοθεραπευτή για μερικές εβδομάδες ακολουθώντας ένα πρωτόκολλο αποκατάστασης.


Εικόνα 4: Αναπαράσταση των πυλών (οπών) μέσω των οποίων εισάγονται η κάμερα και τα υπόλοιπα εργαλεία της αρθροσκόπησης.

Η αρθροσκόπηση ισχίου συνδυάζει τα πλεονεκτήματα μιας τεχνικής μικρής παρεμβατικότητας, διάσωσης του ισχίου και ημερήσιας νοσηλείας και ανοίγει νέους ορίζοντες στην κατανόηση, πρόληψη και θεραπεία πολλών παθολογικών καταστάσεων της άρθρωσης.

Επικοινωνήστε με τον Αλέξανδρο Τζαβέα

Για οποιοδήποτε ιατρικό θέμα που σας απασχολεί, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον ορθοπαιδικό χειρουργό Αλέξανδρο Τζαβέα στο τηλέφωνο 2310222828 ή στο e-mail [email protected].