Η παραμόρφωση τύπου cam και το περιορισμένο εύρος κίνησης σχετίζονται με πρώιμες οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις σε εφήβους αθλητές: μία προοπτική ελεγχόμενη μελέτη κοόρτης

Τα τελευταία χρόνια έχει συζητηθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία το σύνδρομο της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης (femoroacetabular impingement) τύπου cam ή pincer. Γνωρίζουμε πλέον πολύ καλά ότι η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση μπορεί να αποτελέσει αίτιο χρόνιου πόνου, ειδικά σε δραστήριους ενήλικες και αθλητικά άτομα γενικότερα. Αυτό που δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί είναι η σχέση της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης με την οστεοαρθρίτιδα. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις στη βιβλιογραφία ότι η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση αποτελεί ένα πρόδρομο στάδιο για την πρώιμη ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας, ειδικά σε αθλητικά δραστήρια άτομα. Ωστόσο, η θεωρία αυτή δεν έχει αποδειχτεί πλήρως.

Η φυσική ιστορία της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης παραμένει ακόμη πλημμελώς κατανοητή. Δεν είναι απόλυτα γνωστό εάν αυτή προκαλεί περιορισμένο εύρος κίνησης του ισχίου ή αν αυτό γίνεται αντιστρόφως και δεν έχει γίνει ακόμα κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να προκαλέσει φθορά στην άρθρωση του ισχίου.

Σε πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη στο αμερικάνικο περιοδικό “American Journal of Sports Medicine”, έγινε προσπάθεια να εκτιμηθούν οι μεταβολές στη μαγνητική τομογραφία, στις ακτινογραφίες αλλά και στην κλινική εκτίμηση διάρκειας πέντε ετών σε μία ομάδα αθλητών από ένα μεγάλο εύρος αθλητικών δραστηριοτήτων με ασυμπτωματικό ισχίο αλλά περιορισμένου εύρους κίνησης σε σχέση με μια ομάδα ελέγχου. Η δημοσίευση αυτή αφορούσε μία μελέτη κοόρτης και ήταν επιπέδου τεκμηρίωσης II.

Οι συγγραφείς έλεγξαν 226 άνδρες και γυναίκες αθλητές ηλικίας 12 έως 18 ετών, οι οποίοι εκτιμήθηκαν κλινικά. Με τη χρήση ενός γωνιόμετρου ταυτοποιήθηκαν 13 αθλητές με τουλάχιστον έναν να έχει εξωτερική στροφή < 10° με το ισχίο σε κάμψη στις 90°. Συνολικά 21 από τα 26 ισχία είχαν εσωτερική στροφή < 10°. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη συγκρίθηκαν με 13 άτομα της ομάδας ελέγχου με εσωτερική στροφή > 10°. Κατά τον χρόνο της μελέτης όλοι οι συμμετέχοντες ήταν ασυμπτωματικοί και υπεβλήθησαν σε μία πλήρη εξέταση του ισχίου και ακτινολογικό έλεγχο με απλές ακτινογραφίες και με μαγνητική τομογραφία. Οι συμμετέχοντες επέστρεψαν στα πέντε χρόνια και υπεβλήθησαν σε νέες εξετάσεις τόσο κλινικές όσο και απεικονιστικές (απλές ακτινογραφίες και μαγνητική τομογραφία) και ερωτηματολόγια για τη λειτουργικότητα του ισχίου. Οι μαγνητικές τομογραφίες ταξινομήθηκαν ως φυσιολογικές έναντι μη φυσιολογικών βάσει της παρουσίας ανωμαλιών που αφορούσαν είτε τον επιχείλιο είτε τον αρθρικό χόνδρο, είτε οστικές παραμορφώσεις. Τα αποτελέσματα και οι συγκρίσεις έγιναν με τη χρήση στατιστικών μεθόδων.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης 16 από τα 26 ισχία με περιορισμένο εύρος κίνησης είχαν μη φυσιολογικά ευρήματα στη μαγνητική τομογραφία στον αρθρικό ή τον επιχείλιο χόνδρο σε σχέση με 8 από τα 26 ισχία της ομάδας ελέγχου. Η μέση γωνία α που μετρήθηκε στη μαγνητική τομογραφία ήταν 58° στην ομάδα με περιορισμένο εύρος κίνησης έναντι 44° στην ομάδα ελέγχου. Στην ομάδα περιορισμένης κίνησης, 13 από τα 26 ισχία είχαν θετικό πρόσθιο σημείο πρόσκρουσης σε αντίθεση με κανένα από τα 26 ισχία της ομάδας ελέγχου. Στην πενταετή επανεξέταση 18 από τα 19 ισχία της ομάδας με περιορισμένο εύρος κίνησης είχαν μη φυσιολογικά ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας σε σχέση με 14 από τα 26 ισχία στην ομάδα ελέγχου. Νέα ή προοδευτικά επιδεινούμενα ευρήματα καταγράφηκαν στις μαγνητικές τομογραφίες σε 15 από τα 20 ισχία στην ομάδα με περιορισμένο εύρος κίνησης σε σχέση με 8 από τα 26 στην ομάδα ελέγχου. 6 από τα 22 ισχία στην ομάδα περιορισμένης κίνησης είχαν πρόοδο από βαθμού μηδέν κατά Tonnis σε βαθμού ένα κατά Tonnis εκφυλιστικών βλαβών, ενώ όλα τα 26 ισχία στην ομάδα ελέγχου παρέμειναν στον βαθμό μηδέν κατά Tonnis σε όλες τις απλές ακτινογραφίες ισχίου. Στην ομάδα περιορισμένου εύρους κίνησης 11 από τα 22 ισχία είχαν ένα θετικό πρόσθιο σημείο πρόσκρουσης ενώ 1 από τα 26 ισχία είχε θετικό τέτοιο τεστ στην ομάδα ελέγχου.

Η παραμόρφωση τύπου cam ήταν παρούσα στα 22 από τα 22 ισχία στην ομάδα με περιορισμένο εύρος κίνησης και 12 από τα 26 ισχία στην ομάδα ελέγχου. Επίσης, οι παρακάτω παράμετροι σχετίστηκαν με έναν αυξημένο κίνδυνο εκφυλιστικών βλαβών στα πέντε έτη για όλη την κοόρτη: μειωμένη έσω στροφή του ισχίου, θετικό πρόσθιο σημείο πρόσκρουσης, μειωμένη κάμψη του ισχίου, αυξημένη γωνία α και η παρουσία βλάβης τύπου cam.

Οι συγγραφείς συμπέραναν ότι στα πέντε έτη, οι νέοι αθλητές με περιορισμένο εύρος κίνησης του ισχίου έδειξαν αυξημένες προοδευτικές εκφυλιστικές αλλοιώσεις στη μαγνητική τομογραφία και τις ακτινογραφίες σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Αν και η πλειοψηφία των συμμετεχόντων παρέμεναν ασυμπτωματικοί, αυτοί με χαρακτήρες μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης είχαν ακτινολογικά ευρήματα συμβατά με πρώιμη οστεοαρθρίτιδα. Τα αποτελέσματα αυτά προτείνουν ότι χρειάζεται περισσότερο επιθετικός έλεγχος αλλά και συμβουλευτική των νέων αθλητικά ενεργών ασθενών που μπορεί να είναι χρήσιμη ώστε να προληφθεί η οστεοαρθρίτιδα ισχίου σε άτομα με μηροκοτυλιαία πρόσκρουση.

Πηγή: Wyles CC, Norambuena GA, Howe BM, Larson DR, Levy BA, Yuan BJ, Trousdale RT, Sierra RJ. Cam Deformities and Limited Hip Range of Motion Are Associated With Early Osteoarthritic Changes in Adolescent Athletes: A Prospective Matched Cohort Study. Am J Sports Med. 2017.